OVER SUIKER

Daarom nog eens in grote lijnen de voornaamste boodschappen over suikers in onze voeding.

1. Suiker is overal, zelfs daar waar men hem niet verwacht …

Suiker is als ingrediënt aanwezig in bijzonder veel bereide voedingswaren: in meer dan 80% van de producten die in supermarkten worden verkocht, bijvoorbeeld in kant-en-klare hartige gerechten, in ontbijtgranen, in tomatensaus, in fijne vleeswaren, enz. Opgelet: producten die men “light” noemt, bevatten weliswaar minder vet maar doorgaans meer suiker! In een paar honderd jaar is ons gemiddeld suikerverbruik vermenigvuldigd met 50: van 1,5 kg suiker per persoon per jaar in de 19de eeuw tot meer dan 75 kg per persoon per jaar in de 21ste eeuw!

2. Wat is suiker eigenlijk?

Suiker bestaat uit twee soorten gluciden in gelijke delen: glucose en fructose. Het verschil is onder meer dat glucose wordt afgebroken en als energiebron gebruikt door allerlei organen in ons lichaam maar voor slechts 20% in de lever, terwijl fructose integraal in de lever terechtkomt en daar wordt verwerkt tot vet. Door te veel suiker te eten (en te drinken!), en dan vooral in de vorm van fructose, produceert men vet dat vervolgens overal in het lichaam wordt opgeslagen …

3. Op welke suikers moet men letten?

Vooral op toegevoegde suikers, met andere woorden suikers die kunstmatig – thuis of door de voedingsnijverheid – aan drank en voeding worden toegevoegd om de smaak zoeter te maken (bijvoorbeeld gewone biet- of rietsuiker in klontjes of in poeder, maar ook honing, ahorn- en agavesiroop, granen, glucose-fructosesiroop enz.)

4. Hoeveel toegevoegde suikers mag ik verbruiken?

Zo weinig mogelijk!

Volgens de Hoge Gezondheidsraad (HGR) haalt men best niet meer dan 10% van de totale energieaanvoer uit toegevoegde suikers. Voor een volwassene met een gemiddelde energiebehoefte van 2000 Kcal per dag kom dat concreet neer op maximaal 50 gram toegevoegde suikers. Een klassiek klontje suiker bevat bijvoorbeeld 6 gram suiker, een blikje met 33 cl Orangina bevat 33 gram, een stuk Nestlé Noir chocolade van 205 gram bevat 94 gram suiker …

In zijn jongste publicatie met aanbevelingen inzake voeding heeft de HGR het niet langer over het beperken van toegevoegde suiker maar geeft hij de volgende adviezen: “suikerrijke producten” zoveel mogelijk vermijden (denk aan overconsumptie van snoepgoed door kleine kinderen, frisdranken door adolescenten, koeken en gebak door volwassenen in België). Ook wordt aanbevolen aan water de voorkeur te geven als drank (1 tot 1,5 liter per dag) en drank met >5 % suiker (frisdrank, energiedrank) te vermijden.

5. Hoe zit het met suiker in fruit?

Fruit valt niet onder die beperking tot 50 gram suiker per dag. Integendeel, fruit levert tal van nuttige voedingsstoffen (vezels, vitaminen …) en twee tot drie porties per dag worden aanbevolen.

Geconcentreerde vruchtensappen en vruchtensiropen behoren wel tot de toegevoegde suikers. Bovendien verlaten dranken de maag snel en is het effect op het suikergehalte in het bloed (glycemie) meer uitgesproken. Men geeft dus best de voorkeur aan natuurlijk vruchtensap, en nog beter is vruchten in hun geheel opeten in plaats van enkel het sap te drinken.

6. “Natuurlijke” suikers blijven suikers!

Dat een suiker “natuurlijk” is heeft geen waarde voor de gezondheid. Of suikers nu geraffineerd zijn of niet en ongeacht de herkomst (suikerriet, suikerbiet, kokos, tarwe, vruchtensiroop, enz.), ze bevatten allemaal suikermoleculen (en dus calorieën) en behoren bijgevolg tot de toegevoegde suikers die beperkt moeten worden.

Laten we nu eens van dichterbij bekijken hoe belangrijk het beperken van FRUCTOSE in onze voedingsgewoonten is.

Wat is fructose?
Fructose is een natuurlijke suiker die even veel energie levert als glucose (beide leveren 4 Kcal/gram) maar op een meer uitgesproken manier zoet maakt. Bovendien is de glycemische index van fructose kleiner en gebeurt de verwerking los van de insulineafscheiding door de alvleesklier. De twee laatstgenoemde eigenschappen verklaren waarom fructose vroeger aan diabetici werd voorgesteld als alternatief voor glucose!

Maar fructose vertoont nog een ander verschil met glucose: de verwerking ervan gebeurt nagenoeg uitsluitend in de lever en daarbij wordt vet gevormd – hepatische lipogenese of vetvorming in de lever. Dat kan op termijn leiden tot vervetting van de lever (hepatische steatose) en zelfs tot  niet-alcoholische steotohepatitis (NASH).

Waarin zit fructose ?

-gewone kristalsuiker of sacharose, die voor gelijke delen uit glucose en fructose bestaat

-“vrije” fructose in vers en gedroogd fruit, groenten, honing, zoete wijn, siropen (ahorn, agave, enz.)

-in de glucose-fructosesiroop die heel wat bereide levensmiddelen bevatten, vooral dan verwerkte en sterk getransformeerde levensmiddelen. Dit krachtig zoetmiddel is niet duur en wordt dan ook zeer veel gebruikt door de voedingsindustrie: in frisdranken, roomijs, melkspecialiteiten, koeken, ontbijtgranen, chocoladerepen, fijne vleeswaren, ketchup, pizza’s en andere kant-en-klare gerechten, enz. In de Verenigde Staten wordt de alomtegenwoordigheid van fructose (in de vorm van glucose-fructosesiroop bereid door hydrolyse van maïszetmeel, die men ginds “High Fructose Corn Syrup” noemt) beschouwd als niets minder dan een nationale ramp. De overconsumptie ervan zou verantwoordelijk zijn voor de epidemie van zwaarlijvigheid en type 2 diabetes in de V.S.

Wat zijn de nadelige effecten van overconsumptie van fructose voor de gezondheid?

De schadelijke effecten doen zich voor wanneer het verbruik meer dan ongeveer 100 gram/dag bedraagt, wat overeenkomt met 2 liter coca-cola of 1,5 liter appelsap.

Overconsumptie van fructose is verantwoordelijk voor het ontstaan van insulineresistentie en van een metabool syndroom dat op zijn beurt tot de ontwikkeling van hart- en vaataandoeningen kan leiden. Fructose moet dus geschrapt worden uit het dieet van zwaarlijvigen, prediabetici en diabetici!

Fructose heeft nog meer effecten, zoals de toename van het triglyceridengehalte (vetten van dierlijke oorsprong) en van urinezuur (gevaar voor jicht) in het bloed.

Maar het meest geduchte effect is de reeds vermelde hepatische lipogenese, de aanmaak van vet in de lever, die bij almaar jongere mensen – zelfs bij kinderen – kan leiden tot het ontstaan van NASH. Deze leververvetting met ontstekingsverschijnselen kan op haar beurt leiden tot cirrose en leverkanker en een levertransplantatie noodzakelijk maken!

Het probleem heeft ook te maken met een regelrechte verslaving als gevolg van overmatig fructosegebruik, te vergelijken met alcoholverslaving. Sommigen nemen in dat verband trouwens het woord “fructolisme” in de mond, een niet mis te begrijpen allusie op de leverletsels en verslavingsverschijnselen die bij alcoholici voorkomen.

Wat zijn de aanbevelingen met betrekking tot het beperken van fructose in onze voeding?

Er wordt aangeraden het verbruik van fructose te beperken tot < 50 gram/dag.

Concreet zou men vooral alle suikerhoudende dranken moeten verminderen, in alle vormen: zowel frisdranken als vruchtensappen (vooral industriële sappen zijn te mijden, want die zijn nagenoeg altijd synthetisch samengesteld).

Ten slotte kan niet genoeg herhaald worden hoe noodzakelijk een gezonde en gevarieerde voeding is, met liever fruit in zijn geheel dan vruchtensap en liever zelf bereide gerechten dan kant-en-klare kost, met aandacht voor de hoeveelheid suikers, toegevoegde suikers, glucose-fructosesiroop enz. op het etiket van producten die men de winkel koopt …

Artikel geschreven door professor Christian Brohet voor het tijdschrift Hart & Slagaders

Week van het Hart

GETUIGE VAN EEN HARTSTILSTAND ?

HOE HERKEN JE EEN HARTSTILSTAND ?

Het slachtoffer verliest het bewustzijn, reageert niet als men luid roept en ademt niet of heeft geen normale ademhaling.

Hoe reageren ?

Bel de 112
en geef het juiste adres op

Ga meteen over tot hartmassage
a. Plaats je handen in het midden van de borst.
b. Op het ritme van “Staying Alive” duw je 30 keer krachtig op de borst van het slachtoffer (100 keer per minuut)

Defibrilleer met een AED :
Zet het toestel aan en volg de instructies.

Wanneer de hulpdiensten aangekomen zijn, wees fier, jouw handen hebben een leven gered… Word HartRidder !

1 minuut gewonnen is 10 % meer overlevingskans !
Een leven redden kunnen we allemaal.

Vull uw INAMI nummer :

Test_inami nl
Je suis médecin
reCAPTCHA

QUIZZ DU COEUR

[charitable_registration]

Quiz van het hart

Testez-Vous nl
U bent
Boutons radio
Hoe oud bent u ?
Hebt u reeds hartproblemen gehad ?
Lijdt u aan diabetes ?
Hebt u een cholesterolprobleem ?
*
Lijdt u aan hoge bloeddruk ?
*
Heeft een lid van uw familie al een cardiovasculaire aandoening gehad ?
Rookt u elke dag ?
Doet u regelmatig aan lichaamsbeweging :het equivalent van minstens 30 minuten stappen per dag, 5 dagen op 7 ?