Cardiovasculaire risicofactoren, wat bedoelt men daarmee?

Aan de meeste risicofactoren kan men werken

De lijst met cardiovasculaire risicofactoren is lang en tegenover sommige daarvan staan we helaas machteloos. Dat geldt bijvoorbeeld voor :

• familiale belasting
• leeftijd,
• geslacht
• …

Maar gelukkig voor ons staan daar een aantal risicofactoren tegenover die we wel bij machte zijn te corrigeren als we het risico voor hart en bloedvaten willen verminderen. De bekendste en gevaarlijkste zijn :

• roken,
• hoge bloeddruk,
• cholesterol,
• gebrek aan lichaamsbeweging,
• overgewicht
• diabetes

Als risicofactoren samengaan

Elke risicofactor is op zich in staat iemands kans op hart- en vaatproblemen te vergroten. Maar men dient vooral te weten dat het risico het sterkst toeneemt wanneer meerdere van die factoren aanwezig zijn, ook in een niet zo uitgesproken mate.

Het zal niemand verbazen dat iemand die twee risicofactoren vertoont een groter gevaar voor hart- en vaatproblemen loopt dan iemand zonder risicofactoren. Een stuk verbazender daarentegen, maar helaas waar, is dat iemand die “een beetje” te dik is, “een beetje” te veel cholesterol heeft en een bloeddruk die “een beetje” te hoog is, in de meeste gevallen een veel groter cardiovasculair risico heeft dan iemand die slechts één van die afwijkingen vertoont maar op een meer uitgesproken manier. Dit is een niet zo aangename maar perfecte illustratie van de spreuk “eendracht maakt macht”!

Het gaat niet alleen om het hart

Wanneer men het over risicofactoren heeft, denkt men doorgaans aan het risico voor een hartinfarct en dus aan het gevaar voor problemen met de coronaire bloedsomloop. Dat klopt natuurlijk, maar het plaatje is dan niet compleet. De cardiovasculaire risicofactoren hebben ook een weerslag op het voorkomen van andere problemen zoals beroertes. Wijzigbare risicofactoren corrigeren is een zaak voor iedereen, maar het spreekt voor zich dat mensen die reeds niet-wijzigbare risicofactoren vertonen nog meer baat hebben bij het corrigeren van de beïnvloedbare risicofactoren.

De situatie schreeuwt om actie

In België zijn er onder de 15-plussers ongeveer :

• 1.200.000 van wie de bloeddruk hoger is dan 140/90 mmHg en waarschijnlijk nog eens zoveel in dezelfde situatie maar zonder het te weten,
• 250.000 met type 2 diabetes en waarschijnlijk nog eens zoveel bij wie diabetes niet ontdekt is,
• 3.300.000 met overgewicht of ronduit zwaarlijvig,
• 2.800.000 die dagelijks roken,
• 4.000.000 tot 5.400. 000 die onvoldoende bewegen.

Het gevolg van die weinig bemoedigende situatie is dat cardio- en cerebrovasculaire aandoeningen ondanks de onmiskenbare medische vooruitgang de voornaamste doodsoorzaak in België blijven.  Ze zijn verantwoordelijk voor meer dan een derde van alle overlijdens per jaar en  10% van deze overlijdens betreft mensen die nog geen 65 zijn. Risicofactoren opsporen en systematisch corrigeren is duidelijk een absolute noodzaak.