Wat is harfalen ?
Hartfalen is een progressieve chronische aandoening waarbij het hart zijn pompende functie niet goed meer kan vervullen. Het hart is niet meer in staat om het bloed optimaal in het lichaam te laten circuleren en verliest dus het vermogen om de verschillende organen correct van bloed te voorzien. Deze aandoening komt vier keer vaker voor dan het aantal nieuwe gevallen van borstkanker, baarmoederkanker of dikkedarmkanker en de levensverwachting van patiënten is aanzienlijk lager. Dat leverde hartfalen de bijnaam de ‘kanker van de cardiologie’ op. De symptomen komen soms pas aan het licht als de ziekte al jaren aanwezig is.
Hartfalen kan verschillende oorzaken hebben, maar kransslagaderaandoeningen (vooral door een hartinfarct) en hoge bloeddruk liggen het vaakst aan de basis. Meer in het algemeen heeft een ongezonde levensstijl (zittend leven, onevenwichtige voeding, alcohol en tabak) nefaste gevolgen voor het hart en kan dit ook leiden tot hartfalen.
Belangrijkste symptomen
In het begin kan hartfalen onopgemerkt blijven. In een eerste fase komen er alleen tekenen aan het licht bij grote inspanningen, maar naarmate de ziekte erger wordt, duiken de symptomen ook op bij kleine inspanningen en zelfs in rusttoestand. Er zijn verschillende symptomen die afzonderlijk of tegelijk kunnen voorkomen:
- Kortademigheid / ademhalingsmoeilijkheden bij inspanning en rust
- Gezwollen voeten en enkels door vochtophoping in de weefsels
- Constante vermoeidheid, asthenie
- Gewichtstoename (als gevolg van vochtophoping in de weefsels)
- Opzwellen van de buik en buikpijn
- Moeite met liggende positie of orthopneu
- Spierzwakte
- Duizeligheid
- Versnelde hartslag, onregelmatige hartslag, hartkloppingen
- Verminderde eetlust
De aandoening dient zo snel mogelijk medisch behandeld te worden. Op termijn wordt hartfalen invaliderend, want naast de eerder genoemde symptomen tast de ziekte ook het psychologische, sociale en affectieve evenwicht van de patiënt ingrijpend aan en is de ziekte zelfs levensbedreigend. Hartfalen is een dodelijke ziekte met een slechte prognose.
Behandeling
De beste behandeling tegen hartfalen is uiteraard het voorkomen ervan. Dat kan door regelmatig aan lichaamsbeweging te doen, niet te veel zout te eten en op het gewicht te letten. Ook de overige algemene tips voor een gezonde levensstijl die gelden voor andere hart- en vaatziekten zijn hier van toepassing: roken en alcohol beperken, een evenwichtige voeding enz.
Zodra de diagnose gesteld is, krijgt de patiënt verschillende behandelingen voorgesteld naargelang het type hartfalen.
Chronisch hartfalen wordt in de eerste plaats met medicijnen behandeld. In bepaalde gevallen kan een behandeling ook zonder medicijnen, door bijvoorbeeld het implanteren van een pacemaker voor cardiale resynchronisatie of indien nodig het implanteren van inwendige defibrillatoren. In bepaalde gevallen van chronisch hartfalen wordt geopteerd voor mechanische hartondersteuning en zelfs harttransplantatie.
In België
Hartfalen is nochtans erg wijdverspreid in België, in die mate dat men zelfs kan spreken van een epidemie. Als men de epidemiologische cijfers bekijkt, blijkt dat 200.000 Belgen aan hartfalen lijden en dat dagelijks ongeveer veertig nieuwe gevallen worden ontdekt (15.000 per jaar). Vooral personen vanaf 65 jaar worden door hartfalen getroffen. Naar schatting lijdt 4 % van de bevolking eraan, waarvan 20 % ouder is dan 65 jaar. Tot slot gaat hartfalen gepaard met een vermindering van de levenskwaliteit en een hoog ziekenhuisopnamecijfer: het is namelijk de belangrijkste oorzaak voor ziekenhuisopname bij 65-plussers.
